Ο Άγιος Παρθένιος επίσκοπος Λαμψάκου και ο πόνος στη ζωή των ανθρώπων

Ο Άγιος Παρθένιος επίσκοπος Λαμψάκου και ο πόνος στη ζωή των ανθρώπων

Κων/νος Γκούντελος , Θεολόγος

Ο Παρθένιος επίσκοπος Λαμψάκου εορτάζεται ως άγιος από την Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία στις 7 Φεβρουαρίου. Έζησε τον 4ο αιώνα την εποχή του μεγάλου Κων/νου(324-337 μ.Χ.). Ο πατέρας του ονομαζόταν Χριστοφόρος και ήταν διάκονος στην Εκκλησία της Μελιτοπόλεως. Η Μελιτόπολη είναι μία μικρή πόλη στη Μύσια της Μικράς Ασίας.¹

Ο νεαρός Παρθένιος δεν είχε πολλές γραμματικές γνώσεις, ήταν ενάρετος και εργαζόταν ως ψαράς. Φρόντιζε να εφαρμόζει στην πράξη κάθε αρετή, ήταν ευσεβής και σύντομα αξιώθηκε από τον Θεό με το χάρισμα της θαυματουργίας. Θεράπευε από κάθε ασθένεια και έδιωχνε δαιμόνια.

Σε μεγαλύτερη ηλικία κατόρθωσε να μορφωθεί και να μάθει τα θεολογικά γράμματα.² Ο Φίλιππος ή Φιλητός επίσκοπος Μελιτοπόλεως εκτίμησε τις αρετές του και τον χειροτόνησε πρεσβύτερο. Με την πάροδο του χρόνου ο Παρθένιος προόδευε στην αρετή και ο Μητροπολίτης Κυζίκου Αχίλλιος ή κατ΄ άλλους Ασχόλιος ή Αχόλιος τον χειροτόνησε επίσκοπο Λαμψάκου. Η Λάμψακος είναι αρχαία πόλη της Μικράς Ασίας και βρίσκεται στον Ελλήσποντο απέναντι από τη χερσόνησο της Καλλίπολης.

Ο Παρθένιος έκανε πολλά θαύματα, έζησε κατά Θεόν, ποίμανε το ποίμνιο του και ολοκλήρωσε την επίγεια ζωή του ειρηνικά. Τμήμα της τίμιας κάρας του φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Μακρυμάλλη της Ιεράς Μητροπόλεως Χαλκίδος, στην Εύβοια.³

Μέχρι σήμερα ο άγιος του Θεού συμπαρίσταται και βοηθάει τους ανθρώπους οι οποίοι δοκιμάζονται από ασθένειες. Πλήθος ανθρώπων έχει βιώσει την θαυμαστή επέμβαση του κατά την διάρκεια της ασθένειας τους . Ο άγιος Παρθένιος είναι ο προστάτης και βοηθός των ασθενών με καρκίνο.

Η εποχή που ζούμε διακρίνεται από το αίσθημα της αγωνίας και της αβεβαιότητας για τις δοκιμασίες και τις θλίψεις που μπορεί να συμβούν στη ζωή του κάθε ανθρώπου. Οι περισσότεροι άνθρωποι αγωνιούν μήπως έρθει μία θλίψη ή ασθένεια στη ζωή τους και πασχίζουν με κάθε τρόπο να απομακρύνουν από το μυαλό τους κάθε σκέψη σχετική με αυτό. Προσπαθούν μέσα από τις πολλές και έντονες δραστηριότητες να δημιουργήσουν συνθήκες γαλήνης και ηρεμίας για να ξεχάσουν τα καίρια και υπαρξιακά ερωτήματα τα οποία πιθανόν να τους απασχολούν και δεν θέλουν να σκέφτονται. Ο κ. Γεώργιος Κρουσταλάκης επισημαίνει ότι ο συγκεκριμένος τρόπος σκέψης είναι η «ορθολογική προσέγγιση των λυπηρών εκφράσεων της ζωής , υπάρχει και η άλλη η πνευματική μεταφυσική θεώρηση της οντολογίας του πόνου».⁴

Ποια είναι η πνευματική μεταφυσική διάσταση του πόνου και που μπορούμε να τη βρούμε; Η διάσταση αυτή προβάλλεται από τα Ευαγγέλια και τους Πατέρες της Εκκλησίας. Η Αγιογραφική και Πατερική γραμματεία αναδεικνύουν τη μαθητεία στον πόνο και τη δυσκολία. Η μαθητεία αυτή δίνει την δυνατότητα στον άνθρωπο που αγωνίζεται πνευματικά «να ατενίσει με αισιοδοξία τον ουρανό.⁵ Η σπουδή στον ανθρώπινο πόνο δεν είναι μία επιφανειακή προσέγγιση ,υπερβαίνει την αρχική επώδυνη κατάσταση και προχωράει βαθύτερα. Αποκαλύπτει μία πλευρά του πόνου που δεν φαίνεται, την πνευματική διάσταση.

Σύμφωνα με την ευαγγελική και πατερική προσέγγιση οι θλίψεις και ο πόνος δημιουργούν το γόνιμο έδαφος για την καλλιέργεια και την ανάπτυξη της πνευματικής ζωής. Οι θλίψεις περιορίζουν την «παντοδυναμία» που νομίζει ότι έχει ο άνθρωπος και τον οδηγούν στην ταπείνωση. Καλλιεργείτε εσωτερικά, γεμίζει με σοφία, ωριμότητα και ελπίδα στην αγάπη του Θεού.

Συγκεκριμένα, η συνειδητή πίστη και η θερμή προσευχή στον Θεό δίνουν στον πονεμένο άνθρωπο γαλήνη και υπομονή. Με την υπομονή τελειοποιείται η πίστη, όμως αυτό δεν γίνεται υπό πίεση αλλά από υπέρβαση των ανθρώπινων αδυναμιών και με την χάρη του Θεό. Πλέον οι θλίψεις δεν αντιμετωπίζονται ως καταστάσεις ανοχής της μοίρας του ανθρώπου αλλά ως αποδοχή της πίστης στο λόγο του Θεού που τους κάνει αθλοφόρους θριαμβευτές. Η κ. Κουνάβη αναφέρει ότι «Η υπομονή χωρίς την πίστη δεν μπορεί να φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα».⁶

Οι πειρασμοί, οι πόνοι και οι συμφορές μαθαίνουν τον άνθρωπο να κάνει εκτός από υπομονή και τον αγώνα του. Οι καταστάσεις αυτές κάνουν τον άνθρωπο να καρποφορεί και να ωριμάζει. Μέσα από τις δοκιμασίες η ψυχή έχει μεγαλύτερες αντοχές και στηρίζει την ελπίδα της στον Θεό. Ο χριστιανός γνωρίζει ότι ο βίος του έχει θλίψεις και δυσκολίες αλλά μέσα στην ψυχή του έχει χαρά διότι βαδίζει τον δρόμο που ανέβηκε ο Χριστός τον Γολγοθά. Αναφέρει ο άγιος Εφραίμ ο Κατουνακιώτης «Μετά τον Γολγοθά ήρθε η Ανάστασις [..]Αλλά από τον Σταυρό».⁷

Ο άνθρωπος που πορεύεται στην «στενή πύλη» και «τεθλιμμένη οδό»⁸ βιώνει μέσα του τη « Βασιλεία του Θεού».⁹ Αυτή την πνευματική οδό ακολούθησαν κατά τη διάρκεια της ζωής τους ο όσιος Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής , ο άγιος Εφραίμ ο Κατουνακιώτης, πολλοί πατέρες της Εκκλησίας μας, μοναχοί και λαϊκοί.

Με ποιο τρόπο αντιμετώπισαν τις δυσκολίες τους οι άνθρωποι του Θεού; Με την υπομονή και την ελπίδα τους στον Θεό . Δεν ζητούσαν από τον Θεό να τους κάνει καλά παρακαλούσαν να τους δίνει υπομονή. Με την υπομονή δίνεται η χάρη από τον Θεό και ο άνθρωπος λαμβάνει το στεφάνι του μαρτυρίου. Ο άγιος Εφραίμ ο Κατουνακιώτης επισημαίνει και προτρέπει «ο άνθρωπος να μην απελπίζεται. Έχεις μία ασθένεια; Έχεις μία λύπη; Άφησε το Θεό να σε κυβερνήσει όπως αυτός γνωρίζει. Το δικό μας είναι να κάνουμε υπομονή και να λέμε ‘’Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με».¹⁰

Βέβαια τα λόγια είναι εύκολα όταν, όμως, χρειαστεί η εφαρμογή τους, τότε δυσκολεύουν τα πράγματα . Ο άνθρωπος δυσκολεύεται όταν έχει προβλήματα και ανεβαίνει τον Γολγοθά. Ο κάθε χριστιανός, όμως, γνωρίζει ότι έχει τον σταυρό του και έχει ως πρότυπο τον Χριστό, ο οποίος ανέβηκε τον Γολγοθά. Μετά τον Γολγοθά ακολουθεί η Ανάσταση. Ο Σταυρός από σύμβολο πόνου και λύπης έγινε σύμβολο ελπίδας, χαράς και λύτρωσης για όλο τον κόσμο. Ο πόνος οδηγεί τον άνθρωπο σε μία νέα ζωή, την αθανασία και την αιωνιότητα. Η κ. Κουνάβη επισημαίνει ότι «είναι μία αλλαγή που μας προετοιμάζει για την Ανάσταση[…]μας προετοιμάζει για τη γλυκιά συνάντηση με τον Κύριό μας Ιησού Χριστό».¹¹

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
_¹Γεώργιος Παπαδημητρόπουλος, Με τους Αγίους μας , Συναξαριστής μηνός Φεβρουαρίου, Εκδ. Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1995, σσ. 46
²Σωφρόνιος Ευστρατιάδης, Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Εκδ. Αποστολική Διακονία, Αθήνα 22010, σσ. 376
³Αγιος Παρθένιος ο Προστάτης των καρκινοπαθών, https://www.monastiria.gr/agios-parthenios/ , ανακτήθηκε 6 Φεβρουαρίου 2021.
⁴Γεώργιος Κρουσταλάκης, Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης, Ο θεολόγος και παιδαγωγός της ερήμου, Εκδ. Εν πλω, Αθήνα 22017, σσ. 375
⁵Γεώργιος Κρουσταλάκης, Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης, ο.π., σσ. 376

⁶Γεωργία Π. Κουνάβη, Ο πόνος, Αγιογραφική και πατερική προσέγγιση, Εκδ.Αποστολική Διακονία, Αθήνα 22002, σσ. 189
⁷Γεώργιος Κρουσταλάκης, Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης, ο.π., σσ. 386
⁸Ματθ. 7,14
⁹Α΄ Κορ 4,20
¹⁰Γεώργιος Κρουσταλάκης, Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης, ο.π., σσ. 376
¹¹Γεωργία Π. Κουνάβη, Ο πόνος, ο.π., σσ. 295