ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ
Πηγή : Άπό ἔντυπο «Ἡ Φωνή τῶν Πατέρων» τῆς Ἱεράς Μονής Παρακλήτου
Ο «Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης» είναι από τις σημαντικότερες εκκλησιαστικές μορφές της Tουρκοκρατίας και από τους πνευματικούς ηγέτες του γνωστού φιλοκαλικού κινήματος των Κολλυβάδων.
Γεννήθηκε το 1749 στην Νάξο, όπου διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα. Το 1765 πήγε στην Σμύρνη και σπούδασε πέντε χρόνια στην περίφημη «Ευαγγελική Σχολή». Όταν επέστρεψε στην γενέτειρα του υπηρέτησε ως γραμματέας του λόγιου Μητροπολίτη Παροναξίας Άνθιμου Βαρδή. Μετά την γνωριμία με εξόριστους Αγιορείτες Κολλυβάδες και τον μητροπολίτη Κορίνθου Μακάριο Νοταρά, αποφάσισε να μονάσει στο Άγιον Όρος. Το 1775, έγινε μοναχός στην Μονή Αγ. Διονυσίου. Στην συνέχεια ασκήθηκε σε διάφορα κελιά, στην Σκήτη της Μονής Παντοκράτορος καθώς και στο νησί Σκυροπούλα. Στις 14 Ιουλίου του 1809 κοιμήθηκε οσιακά στο Κελί των Σκουρταίων στις Καριές. Τα συγγράμματα του, πάνω από 100 (ερμηνευτικά, ασκητικοπνευματικά, αγιολογικά, υμνολογικά κ.ά.) που διερμηνεύουν θεοφώτιστα την πνευματική εμπειρία της Εκκλησίας, του δίνουν μια ξεχωριστή θέση στη χορεία των μεγάλων εκκλησιαστικών πατέρων και διδασκάλων.
Στο βιβλίο «Χρηστοήθεια των Χριστιανών» αντανακλάται η σοφία, η αγιότητα και η πολυμάθεια του οσίου Νικόδημου. Με πλήθος παραδειγμάτων, διδαγμάτων και αποφθεγμάτων, από την εξωχριστιανική γραμματεία επιδιώκει την βελτίωση των ηθών των χριστιανών τα οποία είχαν καταπέσει πολύ στην εποχή του. Ο στόχος του υπηρετείται από ένα απάνθισμα Ευαγγελικών εντολών, σε 17 κεφάλαια, που περιέχεται στο ίδιο βιβλίο. Αυτό το απάνθισμα, μεταγλωττισμένο στην ελληνική, προσφέρουμε στους αδερφούς μας χριστιανούς και προπαντός στους νέους ως ευσύνοπτο οδηγό Ευαγγελικής βιωτής αλλά και ως ερέθισμα για την μελέτη ολόκληρης της Καινής Διαθήκης.
Oι κυριότερες εντολές του Ευαγγελίου, κατά τον Όσιο Νικόδημο τον Αγιορείτη είναι:
Κάθε Χριστιανός οφείλει να αγαπά τον Θεό.
Κάθε Χριστιανός οφείλει ν αγαπά τον αδερφό του (τον συνάνθρωπό του).
Οι Χριστιανοί οφείλουν να μην έχουν διαμάχες ούτε να νιώθουν μνησικακία και μίσος κατά των αδερφών τους, αλλά και αν ακόμα παρεξηγηθούν μεταξύ τους οφείλουν γρήγορα να συμφιλιωθούν.
Οι Χριστιανοί οφείλουν να μην βλέπουν με περιέργεια και επιθυμία.
Οι Χριστιανοί οφείλουν να μην ορκίζονται, ούτε αληθινά ούτε ψέματα.
Οι Χριστιανοί οφείλουν να μην είναι εκδικητικοί, ούτε ν’ ανταποδίδουν κακό στο κακό.
Οι Χριστιανοί οφείλουν να μην πηγαίνουν διόλου σε δικαστήρια για την επίλυση των διαφορών τους, αν όμως κάποτε παραστεί σχετική ανάγκη, ας προτιμήσουν να βάλουν κριτή στην διαφορά τους έναν άνθρωπο της εκκλησίας παρά να καταφύγουν στα κοσμικά δικαστήρια.
Οι Χριστιανοί οφείλουν να μην κατακρίνουν.
Αν οι Χριστιανοί δεν συγχωρούν τα σφάλματα των αδελφών τους ούτε ο Θεός θα συγχωρήσει τα δικά τους σφάλματα.
Οι Χριστιανοί οφείλουν να κάνουν ελεημοσύνες, αλλά και να προσεύχονται και να νηστεύουν, όχι όμως υποκριτικά, για να τους δοξάζουν δηλαδή και για να τους επαινέσουν οι άνθρωποι, αλλά μόνο για τον Θεό.
Οι Χριστιανοί οφείλουν να φροντίζουν για την απόκτηση όχι επίγειων αλλά ουράνιων θησαυρών. Και οι πλούσιοι οφείλουν να κλαίνε και να θρηνούν για τα πλούτη τους, παρά να υπολογίζουν σε αυτά.
Οι Χριστιανοί οφείλουν να μην μεριμνούν για τα αγαθά της γης ούτε ν αγαπούν τον κόσμο και τα κοσμικά πράγματα, αλλά να επιζητούν τα αιώνια και ουράνια αγαθά.
Οι Χριστιανοί οφείλουν να μην είναι υπερήφανοι αλλά να είναι ταπεινοί και ν αγαπούν ταπεινά.
Οι Χριστιανοί οφείλουν να αντιμετωπίζουν με υπομονή όλες τις θλίψεις που τους βρίσκουν.
Οι Χριστιανοί οφείλουν να μην παραδίδονται στις κοσμικές φροντίδες και τις υλικές απολαύσεις, ούτε να ζουν με αμέλεια και πνευματική ραθυμία αλλά να βρίσκονται πάντοτε σε πνευματική εγρήγορση και ετοιμότητα περιμένοντας την ώρα του θανάτου και της κρίσεως του Θεού.
Οι Χριστιανοί οφείλουν να μετανοούν διαρκώς από τα βάθη της ψυχής τους.
Οι Χριστιανοί αν δεν ξεπεράσουν στα καλά έργα τους δικαίους της Παλαιάς Διαθήκης, δεν μπαίνουν στην Βασιλεία των Ουρανών. Κι αν αμαρτάνουν θα κολαστούν βαρύτερα απ τους απίστους.